Handhaven is niet hetzelfde als straffen
Stel, uw buurman bouwt zomaar een schuur in zijn tuin. U klaagt daarover bij de gemeente, want de schuur beneemt uw uitzicht en de buurman heeft voor het bouwwerk geen vergunning aangevraagd. Toch mag de schuur blijven staan, sterker nog, de buurman krijgt achteraf alsnog een vergunning. U zult zich afvragen: “Hoe kan dat nou? Dit is de wereld op z’n kop!”
In dit artikel wordt uitgelegd hoe het handhaven op bouwvergunningen werkt.
Per jaar komen bij de gemeente ruim 3.000 klachten over bouwwerken binnen. Van deze meldingen leiden er maar 75 tot een handhavingszaak. De overige klachten worden afgedaan of opgelost. Dat gebeurt bijvoorbeeld omdat de oude situatie wordt hersteld of omdat er een vergunning aangevraagd kan worden. Sommige klachten komen steeds terug en lopen al jaren, vaak zijn dat uit de hand gelopen meningsverschillen tussen buren.
De gemeente komt in actie als zij een melding binnenkrijgt, en ze voert daarnaast zelf ook controles uit. Dit jaar wordt er bijvoorbeeld extra gekeken naar kamerverhuurbedrijven en onrechtmatige bewoning (bijvoorbeeld van vakantiewoningen).
De gemeente heeft verschillende middelen die ze in kan zetten tegen illegale bebouwing, maar als inwoner van de gemeente hebt u zelf ook rechten en plichten.
Vergunningencheck
Voordat u besluit om bijvoorbeeld een dakkapel, schuur of schutting te plaatsen, kunt u op
www.omgevingsloket.nl bij de vergunningencheck kijken of u een vergunning nodig hebt.
Als u dit niet hebt gedaan en het bouwwerk staat er inmiddels, zijn er verschillende mogelijkheden. U kunt achteraf alsnog een vergunning aanvragen. Hier zijn dan wel extra kosten aan verbonden. Of u kunt het bouwwerk weer afbreken. Als het bouwwerk geen vergunning krijgt en u laat het staan, dan krijgt u te maken met de gemeente, omdat er sprake is van illegale bebouwing.
Wat staat er in de wet?
In de wet staat niet omschreven hoe gemeenten de ruimtelijke- en bouwregelgeving moeten handhaven. Wel geeft de wet bevoegdheden en instrumenten aan de gemeente, zodat zij kan optreden. Ook staat in de wet beschreven dat gemeenten overtredingen moeten beëindigen. De handhavingsregels hiervoor worden per gemeente vastgesteld.
Handhavingsverzoek
Als u als omwonende denkt dat ergens illegaal gebouwd is, kunt u een handhavingsverzoek indienen. De gemeente neemt alleen klachten in behandeling die per brief binnenkomen.
Als de gemeente een illegaal bouwwerk constateert, stelt zij een onderzoek in. Dat is bij de wet verplicht gesteld. Doel van het onderzoek is het beëindigen van de illegale situatie. Maar dat wil niet altijd zeggen dat het bouwwerk afgebroken moet worden. Er wordt ook gekeken naar de belangen van de overtreder. Soms wordt achteraf alsnog een bouwvergunning verleend. Dit doet de gemeente bijvoorbeeld als na onderzoek blijkt dat er normaal gesproken een vergunning zou zijn verleend. Wel betaalt de overtreder dan extra leges.
Dit is precies de situatie die in de inleiding werd genoemd. Voor de klager lijkt dit de wereld op z’n kop maar het doel van de wet is een illegale situatie beëindigen en niet het straffen van een overtreder.
Illegale situaties
Als iemand een klacht indient tegen een illegaal bouwwerk, doet de gemeente onderzoek en neemt het college uiteindelijk een afgewogen beslissing waarbij de belangen van alle partijen worden gewogen. Illegale situaties worden altijd aangepakt. In bepaalde gevallen kan het college daarbij wel afwijken van de voorgeschreven regels. Wilt u meer weten over bouwen en het aanvragen van vergunningen? Kijk dan op www.apeldoorn.nl/omgevingsvergunning.